Geen argumenten |
voor en tegen gemeentelijke |
herindeling |
stadsgewest Sittard/Geleen? |
Gebeurtenissen, argumenten en standpunten in de herindelingsdiscussie in de Westelijke Mijnstreek (Sittard Geleen Born)
Deze netplek gaat over gemeentelijke herindeling.Om precies te zijn: Over de discussie sinds 1995 of rond Sittard en Geleen een herindeling moet plaatsvinden. Over herindelingsopties, meningen van overheden en partijen en over argumenten.Het is geen flitsende site met geluid en bewegende plaatjes, maar het is vooral een site met erg veel informatie. Die informatie kunt U ook als gezipt WORD 6.0/95 bestand binnenhalen (4.7MB). |
In 1995 verzocht het kabinet aan de provinciebesturen om een analyse van de knelpunten rondom centrumgemeenten. De provincie Limburg heeft deze vraag voorgelegd aan de Limburgse centrumgemeenten en Roermond. De centrumgemeenten Sittard en Geleen grepen het verzoek aan om te pleiten voor grootschalige herindeling. De provincie koos uiteindelijk voor enkel samenvoegen van enkel Sittard en Geleen.
Provincie en gemeenten vonden de hen gegeven tijd te kort. Het traject omvatte ca. 2½ jaar, waarvan de eerste helft de meningsvormende discussieronde en de tweede helft de AHRI-procedure. Vervolgens kost het het kabinet twee jaar om te besluiten het provinciale voorstel ongewijzigd in te dienen bij de Tweede Kamer.
Terugkijkend kunnen enkele lijnen door de opstelling van de verschillende gemeenten worden getrokken.
De gemeente Sittard heeft gedurende het gehele traject gezocht naar de maximaal haalbare grootte; eerst fusie van de 7, toen de 5 en ook ten aanzien van het huidige voorstel wordt gestreefd naar maximale uitbreiding. Dit streven is afgeleid uit het opereren van de gemeenten. Gezegd wordt het nooit.
Geleen wil een grootschalige herindeling (7 of 5) en anders niets. Dit werd gedurende het gehele traject uitgedragen.
De omliggende gemeenten wensen hun zelfstandigheid te behouden, maar konden zich vinden in samenvoeging van Sittard en Geleen.
Van de provincie Limburg zijn mij in het voortraject van de herindelingsdiscussie geen openbare uitspraken bekend. Na de standpuntbepaling door de gemeenten is gekozen voor de beperkte herindeling Sittard/Geleen + grenscorrecties.
Op het niveau van politieke partijen zijn grote lokale verschillen te zien. Ik kan hierbij bij gebrek aan gegevens helaas alleen oordelen over de fracties in de provincie, in Sittard en in Geleen.
Het CDA is verdeeld. De provinciale fractie wil alleen Sittard en Geleen samenvoegen, Sittard wil iets meer en Geleen wil grootschalig. De Tweede Kamerfractie heeft uiteindelijk tegen de herindeling gestemd omdat het na amendering te groot werd.
Ook bij de PvdA steunt de provinciale fractie het provinciale voorste, wil de Sittardse fractie iets grootschaliger en wil de Geleense fractie zonder meer grootschalig. De Tweede Kamerfractie heeft uiteindelijk voor Sittard+Geleen+Born gekozen, maar het lijkt of men eigenlijk meer had gewild.
De VVD gaat in Sittard en Geleen voor grootschalig en provinciaal voor alleen Sittard/Geleen. De Tweede Kamerfractie lijkt meer voor grootschalig te voelen.
D66-Geleen is nog gemakkelijk. Tegen de herindelingsplannen. Sittard was eerst tegen, wilde vervolgens grootschalig en kwam uiteindelijk uit op 'mag het iets meer zijn'. En de provinciale fractie was eerst twijfelend accoord maar uiteindelijk tegen. De Tweede Kamerfractie kiest weer voor zo groot mogelijk.
GroenLinks wil over de hele linie een grootschalige herindeling.
RPF en GPV in de Tweede Kamer kiezen voor samenvoegen van Sittard en Geleen. Toevoeging van Born had niet gehoeven, maar was ook geen belemmering.
De overige fracties (lokalen, ouderen, SP, SGP) zijn gedurende de gehele discussie tegen herindeling geweest.
Alle aangetroffen argumenten zijn samengebracht in hoofdstuk 4.De opsomming van argumenten in hst. valt nauwelijks samen te vatten.
Rudy Tuik
Hendriklaan 3
6165 CL Geleen
046 4740154
rudy.tuik @ xs4all.nl
Op 29 oktober 1999 heeft de ministerraad, op voorstel van minister Peper van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, ingestemd met een wetsvoorstel tot samenvoeging van de gemeenten Sittard en Geleen.
In het voorstel worden tevens enkele grenscorrecties aangekondigd. De belangrijkste grenscorrectie betreft de overgang van het Nedcarterrein van Born naar de centrumgemeente. Doel van het wetsvoorstel is recht te doen aan een gegroeide situatie waarin de gemeenten Sittard en Geleen in feite één stedelijk gebied zijn gaan vormen. Daarnaast bieden de grenscorrecties de benodigde ruimtelijke uitbreidingsmogelijkheden.
Minister Peper volgt met het wetsvoorstel integraal het voorstel van het provinciebestuur van Limburg. De ministerraad heeft ermee ingestemd dat het wetsvoorstel voor advies aan de Raad van State zal worden gezonden. De tekst van het wetsvoorstel en van het advies van de Raad van State worden pas openbaar bij indiening bij de Tweede Kamer.
Wie de geschiedenis van het huidige voorstel naleest, komt tot de ontdekking dat haalbaarheid daarin een grote, zo niet overwegende rol heeft gespeeld. En natuurlijk is het mogelijk om een dergelijk besluit alleen op haalbaarheid te baseren. Maar dat lijkt mij niet gewenst.
In deze notitie wordt daarom ten behoeve van de behandeling in de kamer een overzicht van argumenten ten aanzien van deze herindeling gegeven, met als doel waartoe deze notitie is opgesteld, te bevorderen dat de Tweede Kamer inzake deze herindeling gaat besluiten op basis van argumenten die relevant zijn voor de Westelijke Mijnstreek.
In hoofdstuk 3 worden overzichten gegeven van bestuurlijke (her)indelingsdiscussie die in de loop van de laatste jaren in discussie zijn geweest. Hoofdstuk 3.1geeft een chronologisch overzicht, 3.2 geeft een overzicht per bestuursniveau en 3.3 geeft een overzicht van de standpunten per politieke groepering.
Uiteraard zijn in de herindelingsdiscussie argumenten over tafel gegaan. Deze worden verzameld in hoofdstuk 4.
In feite benoemen de argumenten, effecten die herindelingsopties zullen hebben op de Westelijke Mijnstreek. Hoofdstuk 6 heeft daarom de vorm van een effectrapportage à la MER, waarbij een overzicht van de effecten van de diverse (her)indelingsopties op het besturen van de Westelijke Mijnstreek wordt gegeven. De weegfactoren en effectschattingen die hier zijn ingezet, vertolken uiteraard de mening van de schrijver.
Uiteraard kunt U, door een eigen weging van de argumenten of door mij
nog
onbekende argumenten toe te voegen tot een eigen conclusie komen. Hiervoor
zou U gebruik kunnen maken van een daartoe geschikte spreadsheet (rekenblad)
die U kunt copieëren van www.xs4all.nl/~rtuik/herindeling/index.htm
Neg.fusie effecten duren langer dan verwacht
Pos effect specialisatie en professionalisering ambt.apparaat is nieuw punt
Herindeling geeft betere afbakening bestuurlijke portefeuilles
Herindeling geeft sterkere positie van de democratisch gelegitimeerde bestuurders
Politieke participatie neemt af door herindeling en met de grotte van gemeenten
[ 2] GS Limburg aan gemeentebesturen Limburg, Gemeentelijke herindeling, 95/48406F, 26 september 1995
[ 3] GS Limburg,Ontwerp streekplanuitwerking / herziening op onderdelen Westelijke Mijnstreek, september 1995
[ 4] Provincie Limburg,stenogram van de vergadering van Provinciale Staten, 9 en 10 november 1995
[ 5] ODRP organisatie-adviesbureau bv,Verkennend onderzoek naar financiële en personele effecten van gemeentelijke herindelingen, Den Haag, 30 november 1995
[ 6] GS Limburg aan B&W Geleen,Knelpunteninventarisatie centrumgemeenten, 95/62982F, 19 december 1995
[ 7] Vereniging van Nederlandse Gemeenten, discussienota Toekomstige positie van gemeenten, De taken, januari 1996
[ 8] B&W Sittard, B&W Geleen,1 op de schaal van de Westelijke Mijnstreek, 23 februari 1996
[ 9] B&W Born aan colleges en raden Geleen en Sittard,Reactie op rapport '1 op de schaal van de Westelijke Mijnstreek', 29 februari 1996
[ 10] Partij Nieuw Sittard en Stadspartij Aktie en Vernieuwing,7 op de schaal van Richter, Reactie Nieuw Sittard en Stadspartij A&V op de bestuurlijke (re)organisatie Zuid-Limburg, februari 1996 (aanbiedingsbrief d.d. 1 maart 1996)
[ 11] B&W Susteren aan raadsfractievoorzitters in Sittard en Geleen, Concept gemeenteblad Susteren: Vernieuwing Bestuurlijke Organisatie, 1 maart 1996
[ 12] B&W Schinnen aan Raad Geleen,Nota inzake knelpunteninventarisatie C-20 gemeente(n) Sittard/Geleen, 1 maart 1996
[ 13] B&W Stein aan Raad Geleen,Reactie op rapport '1 op de schaal van de Westelijke Mijnstreek', 4 maart 1996
[ 14] Gemeenteraad Sittard, Stenogram behandeling gemeenteblad 1996 no.23, 4 maart 1996
[ 15] Gemeenteraad Geleen, Stenogram behandeling gemeenteblad 1996 no.19, 4 maart 1996
[ 16] Aktiecomité "Kòm neet aan Gelaen",Kort verslag van de eerste bijeenkomst, 6 mei 1996
[ 17] Stadspartij Aktie & Vernieuwing aan B&W Geleen, 7 mei 1996
[ 18] Vereniging van Nederlandse Gemeenten, discussienota Toekomstige positie van gemeenten, De taken. Reacties en conclusies, 10 mei 1996
[ 19] GS-Limburg aan colleges van B&W in de Westelijke Mijnstreek, Verslag van het overleg knelpunteninventarisatie, 96/22821F, 20 mei 1996
[ 20] GS-Limburg aan PS, provincieblad 1996 no. A-153-1 Knelpuntenanalyse centrumgemeenten, 28 mei 1996
[ 21] VVD-gemeenteraadsfracties van Sittard en Geleen, Oproep in het kader van besluitvorming vernieuwing bestuurlijke organisatie in de Westelijke Mijnstreek, 17 juni 1996
[ 22] Provinciale Staten, Stenogram behandeling provincieblad 1996 no. A-153, 21 juni 1996
[ 23] Staatssecretaris van der Vondervoort aan Tweede Kamer,C20-beleid, BW96/U1552, 26 augustus 1996
[ 24] B&W Sittard aan gemeenteraad, Gemeenteblad 1996 no. 104 Bestuurlijke indeling, 1 oktober 1996
[ 25] Gemeenteraad Sittard, Stenogram behandeling gemeenteblad 1996 no. 104, 10 oktober 1996
[ 26] Verslag van het overleg als bedoeld in artikel 2, lid 3, van de Wet algemene regels herindeling (ahri) tussen het college van gedeputeerde staten van Limburg en het gemeentebestuur van Sittard op 14 oktober 1996
[ 27]Verslag van het overleg als bedoeld in artikel 2, lid 3, van de Wet algemene regels herindeling (ahri) tussen het college van gedeputeerde staten van Limburg en het gemeentebestuur van Geleen op 14 oktober 1996
[ 28]Verslag van het overleg als bedoeld in artikel 2, lid 3, van de Wet algemene regels herindeling (ahri) tussen het college van gedeputeerde staten van Limburg en de gemeentebesturen van Beek, Born, Stein en Susteren op 14 oktober 1996
[ 29] GS-Limburg aan PS, provincieblad …………Herindelingsplan Sittard/Geleen, december 1996
[ 30] B&W Susteren aan gemeenteraad, gemeenteblad 1997 no. 7 Herindelingsplan Sittard/Geleen, 13 januari 1997
[ 31] B&W Sittard aan gemeenteraad, Gemeenteblad 1997 no. 37 Bestuurlijke organisatie, 13 februari 1997
[ 32] B&W Geleen aan gemeenteraad, Gemeenteblad 1997 no. 11 Reactie op het herindelingsvoorstel van Gedeputeerde Staten van Limburg, 25 februari 1997
[ 33] GS-Limburg aan PS, provincieblad …………Ontwerp regeling Sittard/Geleen, 22 april 1997
[ 34] B&W Geleen,bijdrage van de gemeente Geleen t.a.v. het herindelingsvoorstel van de provincie Limburg betreffende Sittard en Geleen voor de commissie van onafhankelijke deskundigen op basis van artikel 285, tweede lid, van de gemeentewet, de zogenaamde commissie van Splunder, 12 juni 1997
[ 35] Coopers & Lybrand, Management Consultants,Effectiviteit grootschalige herindeling Westelijke Mijnstreek, 20 augustus 1997
[ 36] Kolpron Consultants, Gemeentelijke herindeling Westelijke Mijnstreek, Versterking voor Sittard en Geleen, 14 augustus 1998
[ 37] Ministerie van Binnenlandse Zaken,Beleidsnotitie gemeentelijke herindeling, 27 november 1998
[ 38]Verklaringcollege van B&W Geleenten behoeve van het overleg met minister Peper en de colleges van Sittard en Born op 14 juni 1999 in Den Haag.
[ 39] B&W Susteren aan gemeenteraad, Gemeenteblad 1999 no.82,Onderzoek samenwerking Echt-Susteren, 29 juni 1999
[ 40] Provinciale Staten,Stenogram van de behandeling van provincieblad 1999 no. A-165 (deels), 19 september 1999
[ 41] VVD-raadsfractie Sittard, VVD-raadsfractie Geleen aan de Ministerraad,besluitvorming gemeentelijke herindeling Geleen/Sittard, 14 september 1999
[ 42] Gemeenteraad Geleen, Stenogram behandeling gemeenteblad 1999 no.105, 9 november 1999
[ 43] Minister BiZa, Wetsvoorstel tot samenvoeging van de gemeenten Sittard en Geleen en memorie van toelichting, brief aan B&W-Geleen, 10 januari 2000
[ 44] TK-cie BZK, Samenvoeging van de gemeenten Sittard en Geleen, 26968000.004 25 april 2000
[ 45] Minister BiZa, Samenvoeging van de gemeenten Sittard en Geleen, Nota naar aanleiding van het verslag, 26968.005 25 mei 2000
[ 46] TK-cie BZK,Stenografisch verslag van een wetgevingsoverleg van de vaste commissie voor Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, 13 juni 2000